Hệ điều hành là gì? Các loại hệ điều hành trên máy tính, điện thoại

Có lẽ bạn đã quen thuộc với thuật ngữ hệ điều hành khi nói về các thiết bị điện tử như laptop và điện thoại. Nhưng thực sự, hệ điều hành là gì và nó đóng vai trò quan trọng như thế nào? Hãy cùng khám phá qua bài viết này để hiểu rõ hơn!

 Hệ điều hành là gì?

Hệ điều hành (tiếng Anh: Operating System – viết tắt: OS) là một phần mềm thiết yếu dùng để điều hành và quản lý toàn bộ các thành phần của thiết bị điện tử, bao gồm cả phần cứng và phần mềm. Nó đóng vai trò trung gian quan trọng trong việc giao tiếp giữa người dùng và thiết bị, giúp điều phối các chức năng và tài nguyên của máy.

Hệ điều hành dành cho máy tính

Hệ điều hành được thiết kế để sử dụng trên các thiết bị như máy tính để bàn và laptop thường tích hợp giao diện người dùng đồ họa (GUI).

GUI cho phép người dùng tương tác với hệ điều hành bằng cách sử dụng chuột để nhấp vào các thành phần trên màn hình, chẳng hạn như biểu tượng, nút, và menu. Giao diện này kết hợp hình ảnh với văn bản để tạo ra một trải nghiệm trực quan và dễ hiểu.

Mặc dù giao diện GUI của mỗi hệ điều hành có thể khác nhau, nhưng hầu hết các hệ điều hành hiện nay đều được thiết kế để dễ sử dụng và tuân theo các nguyên tắc cơ bản giống nhau, giúp người dùng dễ dàng làm quen và thao tác.

Hệ điều hành dành cho thiết bị di động

Hệ điều hành dành cho các thiết bị như điện thoại di động và máy tính bảng được thiết kế với mục đích đáp ứng nhu cầu giải trí và liên lạc, do đó thường không đầy đủ tính năng như hệ điều hành dành cho máy tính.

Ví dụ, iPhone 14 series được trang bị hệ điều hành iOS 16, mang đến cho người dùng trải nghiệm mượt mà cùng nhiều tính năng và tiện ích thú vị. Nếu bạn đang tìm kiếm một chiếc điện thoại mới, hãy tham khảo và mua ngay iPhone 14 Pro Max với mức giá ưu đãi tại Thế Giới Di Động.

So sánh hệ điều hành dành cho máy tính và hệ điều hành dành cho thiết bị di động.

Hệ điều hành trên các nền tảng khác nhau có sự khác biệt rõ rệt. Trong khi hệ điều hành dành cho máy tính thường được thiết kế để đáp ứng nhu cầu công việc và xử lý các tác vụ phức tạp, thì hệ điều hành trên thiết bị di động chủ yếu tập trung vào giải trí và liên lạc.

Tuy nhiên, với sự tiến bộ công nghệ, hiện nay hầu hết các hệ điều hành đều đang được cải tiến để đáp ứng đầy đủ cả hai nhu cầu này, giúp người dùng có thể tận dụng tối đa các chức năng trên cả máy tính và thiết bị di động.

Các loại hệ điều hành phổ biến

Hệ điều hành dành cho máy tính

Hệ điều hành Windows

Hệ điều hành Windows, được phát hành lần đầu tiên vào năm 1980 bởi Microsoft, đã trải qua nhiều phiên bản và cập nhật. Phiên bản gần đây nhất, Windows 10, được ra mắt vào năm 2015 và hiện đang được cài sẵn trên hầu hết các máy tính. Windows 10 đã trở thành hệ điều hành phổ biến nhất trên thế giới nhờ vào sự phát triển và cải tiến liên tục.

Ưu điểm:
Phổ biến và dễ sử dụng:Windows 10 có giao diện thân thiện và dễ tiếp cận, giúp người dùng nhanh chóng làm quen và sử dụng.

Tính ổn định cao: Hệ điều hành này cung cấp hiệu suất ổn định và đáng tin cậy, phù hợp cho cả công việc và giải trí.

Đầy đủ tính năng:Windows 10 tích hợp nhiều tính năng mạnh mẽ hỗ trợ từ công việc văn phòng đến giải trí đa phương tiện.

Nhược điểm:
Chi phí bản quyền: Windows không phải là hệ điều hành miễn phí; bạn cần phải mua bản quyền để sử dụng đầy đủ các tính năng của nó.

Hệ điều hành macOS

Trước đây, hệ điều hành macOS còn được biết đến với tên gọi OS X. Được phát triển bởi Apple, macOS được cài sẵn trên tất cả các máy tính do Apple sản xuất.

Ưu điểm:
Giao diện đẹp: macOS nổi bật với giao diện tinh tế và dễ sử dụng.
Miễn phí:Hệ điều hành này được cài sẵn trên các máy tính Apple và không yêu cầu phí bản quyền bổ sung.

Nhược điểm:
Sự hạn chế về phần mềm: Do số lượng người dùng macOS không lớn bằng các hệ điều hành khác, nên một số phần mềm có thể chưa được phát triển hoặc tối ưu hóa cho hệ điều hành này.

Bên cạnh đó, hệ điều hành macOS cũng có thể được cài đặt trên các máy tính không phải của Apple, được gọi là Hackintosh. Tuy nhiên, việc làm này vi phạm các quy tắc và bản quyền của Apple. Cách duy nhất hợp pháp để sử dụng macOS là sở hữu các sản phẩm máy tính được sản xuất bởi Apple.

Hệ điều hành Linux

Linux là một hệ điều hành mã nguồn mở, cho phép người dùng tự do sửa đổi và tùy chỉnh theo nhu cầu. Nó hoàn toàn miễn phí và không yêu cầu mua bản quyền để sử dụng.

Ưu điểm:
-Miễn phí: Linux không yêu cầu chi phí bản quyền, giúp bạn tiết kiệm chi phí khi sử dụng hệ điều hành này.

Tự do tùy chỉnh: Bạn có thể thay đổi, sửa đổi và phân phối hệ điều hành theo ý muốn, tạo ra các phiên bản tùy chỉnh phù hợp với nhu cầu riêng.

Nhược điểm:
Số lượng người dùng hạn chế:Linux có ít người dùng hơn so với các hệ điều hành khác, điều này có thể ảnh hưởng đến sự hỗ trợ từ cộng đồng và việc phát triển phần mềm.

Tính bảo mật không cao: Mặc dù Linux có nhiều tính năng bảo mật, nhưng nó vẫn có thể bị tấn công nếu không được cấu hình và duy trì đúng cách.

Giao diện cổ điển:Giao diện của Linux có thể không được tinh tế và hiện đại như các hệ điều hành khác, khiến một số người dùng cảm thấy chưa thực sự thân thiện.

Hệ điều hành dành cho thiết bị di động

Hệ điều hành Android

Hệ điều hành Android, được phát triển bởi công ty Android Inc và sau đó được Google mua lại vào năm 2005, là hệ điều hành di động phổ biến nhất trên thế giới, chiếm khoảng 87,7% thị phần vào năm 2017.

Ưu điểm:
Hệ điều hành mở:Android là hệ điều hành mã nguồn mở, cho phép người dùng và nhà phát triển tự do tùy chỉnh và sửa đổi.

Kho ứng dụng phong phú: Nhờ sự phổ biến rộng rãi của Android, người dùng có quyền truy cập vào một kho ứng dụng khổng lồ trên Google Play Store.

Khả năng tùy biến cao: Người dùng có thể thay đổi giao diện và tính năng của thiết bị theo ý muốn, cũng như dễ dàng đặt lại thiết bị nếu quên mật khẩu.

Nhược điểm:
Độ bảo mật: Mặc dù Android đã cải thiện đáng kể về bảo mật, nhưng nó vẫn chưa đạt được mức độ bảo mật cao như iOS, đặc biệt là do sự phân mảnh của các phiên bản hệ điều hành và ứng dụng từ nhiều nguồn khác nhau.

Hệ điều hành iOS

iOS là hệ điều hành độc quyền được sử dụng trên tất cả các thiết bị di động của Apple. Ra mắt vào năm 2007, iOS đã đánh dấu một cuộc cách mạng trong công nghệ phần mềm di động và được đánh giá cao về tính năng cũng như độ ổn định của nó.

Ưu điểm: Tính bảo mật cao, khả năng tối ưu phần mềm tốt, hiệu năng ổn định mà không cần đòi hỏi nhiều về cấu hình so với Android.

Nhược điểm: Hệ điều hành chỉ độc quyền cho các dòng điện thoại của Apple và không thể sử dụng trên các điện thoại khác, kho ứng dụng ít hơn so với Android.